Οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν τον μεγαλύτερο και πιο δυναμικό προορισμό για τις ελληνικές επιτραπέζιες ελιές, με σταθερά ανοδική πορεία εξαγωγών που ξεπέρασαν τα 214 εκατ. ευρώ το 2024. Ωστόσο, η πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης Τραμπ να επιβάλει δασμό 15% -που στην πράξη μεταφράζεται σε επιβάρυνση άνω του 25%- δημιουργεί σοβαρούς κινδύνους για την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού προϊόντος στην αμερικανική αγορά. Ο πρόεδρος της ΠΕΜΕΤΕ (Πανελλήνια Ένωση Μεταποιητών Τυποποιητών Εξαγωγέων Επιτραπέζιων Ελιών), Κώστας Ζούκας, μιλώντας στον «Εθνικό Κήρυκα», αναλύει τις επιπτώσεις του μέτρου, τις προοπτικές της ελληνικής ελιάς διεθνώς και τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται σε συνεργασία με την Πολιτεία, με στόχο την άρση των άδικων εμπορικών περιορισμών.
«Εθνικός Κήρυκας»: Ποια ήταν μέχρι πρότινος η συνολική εικόνα των ελληνικών εξαγωγών επιτραπέζιων ελιών προς τις ΗΠΑ;
Κώστας Ζούκας: Οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν διαχρονικά τον πιο δυναμικό προορισμό για τις ελληνικές εξαγωγές επιτραπέζιων ελιών.
Ο όγκος και η αξία των εξαγωγών σημειώνουν συνεχή ανοδική πορεία την τελευταία δεκαετία, με τις ΗΠΑ να απορροφούν περίπου το 30% των εξαγωγών, με την αξία τους να ξεπερνά τα 214 εκατ. ευρώ το 2024.
Στην αμερικανική αγορά, οι ελληνικές ελιές έχουν κατακτήσει μια σταθερή και αναγνωρίσιμη θέση και έχουν καταφέρει να διαφοροποιηθούν από τον διεθνή ανταγωνισμό τρίτων ελαιοπαραγωγικών χωρών, προβάλλοντας τις δημοφιλείς ελληνικές ποικιλίες (Kalamata, Halkidikis, κ.ά.), την ποιότητα και την αυστηρή τήρηση των ευρωπαϊκών προτύπων για την ασφάλεια των τροφίμων.
Με λίγα λόγια, η αγορά των ΗΠΑ δεν είναι απλώς μεγάλη, λόγω μεγέθους, αλλά και επειδή μας έχει προσφέρει εδώ και δεκαετίες σταθερές εμπορικές συνεργασίες με εξαιρετικές προοπτικές ανάπτυξης.
«Ε.Κ.»: Τι πρακτικό αποτέλεσμα θα έχουν οι δασμοί στο τελικό κόστος του προϊόντος; Μπορεί να απορροφηθεί μέρος του δασμού από τους Έλληνες εξαγωγείς ή θεωρείτε βέβαιη την απώλεια ανταγωνιστικότητας;
Κώστας Ζούκας: Μέχρι τον Απρίλιο του 2025, οι ελληνικές επιτραπέζιες ελιές εισάγονταν στις ΗΠΑ χωρίς καμία επιβάρυνση από δασμούς.
Ο νέος δασμός 15%, σε συνδυασμό με τη διολίσθηση του δολαρίου, αυξάνει την πραγματική επιβάρυνση σε πάνω από 25% με βάση τα σημερινά δεδομένα. Μια τέτοια αύξηση δεν μπορεί να απορροφηθεί από κανέναν κρίκο της αλυσίδας – ούτε από τους Έλληνες παραγωγούς και εξαγωγείς, ούτε από τους Αμερικανούς εισαγωγείς.
Αναπόφευκτα, αυτό θα οδηγήσει σε αύξηση της τιμής του τελικού προϊόντος στο ράφι και για τους Αμερικανούς καταναλωτές, με αποτέλεσμα να μειωθεί η κατανάλωση και να χαθεί μέρος των εξαγωγών μας.
Την ίδια στιγμή, η ανταγωνιστική ισορροπία διαταράσσεται, αφού χώρες όπως η Τουρκία, η Αίγυπτος και το Μαρόκο απολαμβάνουν προνομιακούς όρους πρόσβασης στην αγορά των ΗΠΑ, είτε μέσω χαμηλότερων δασμών, είτε χάρη στην υποτίμηση των νομισμάτων τους, που μειώνει το κόστος εξαγωγής τους.
«Ε.Κ.»: Με ποια λογική πιστεύετε ότι επιβάλλουν οι ΗΠΑ δασμούς στο συγκεκριμένο προϊόν από τη στιγμή που η συγκεκριμένη χώρα δεν παράγει επιτραπέζιες ελιές;
Κώστας Ζούκας: Η επιβολή δασμών στις ελληνικές επιτραπέζιες ελιές από τις ΗΠΑ δεν συνδέεται με την προστασία κάποιας εγχώριας παραγωγής, επειδή η χώρα δεν παράγει το συγκεκριμένο προϊόν σε εμπορική κλίμακα.
Πρόκειται, κυρίως, για μια εμπορική-πολιτική απόφαση, στο πλαίσιο ευρύτερων διαπραγματεύσεων και εμπορικών ισορροπιών που οι ΗΠΑ επιδιώκουν να διαμορφώσουν με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι ΗΠΑ ουσιαστικά επιδιώκουν την μείωση του εμπορικού ελλείμματος με την ΕΕ.
Ισως ένα στοιχείο που θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη είναι και το γεγονός ότι το εμπορικό ισοζύγιο Ελλάδας – ΗΠΑ, είναι σχεδόν ισοσκελισμένο, σε αντίθεση με εκείνο άλλων χωρών της ΕΕ, όπως η Γερμανία, η Ιταλία ή η Ιρλανδία.
Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι οι ελληνικές επιτραπέζιες ελιές εξαιρέθηκαν από τον προηγούμενο δασμό του 2019, ακριβώς επειδή δεν θεωρήθηκαν «απειλή» για την αμερικανική οικονομία.
«Ε.Κ.»: Υπάρχει ήδη μείωση παραγγελιών εξαιτίας των δασμών Τραμπ; Έχετε εικόνα για ακυρώσεις συμβολαίων ή παγώματα φορτώσεων;
Κώστας Ζούκας: Ο μέχρι πρόσφατα δασμός της τάξης του 10% είχε αντιμετωπιστεί μέσω επιμερισμένης απορρόφησης από τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις, τους Αμερικανούς εισαγωγείς και τους διανομείς, χωρίς να καταγραφούν σημαντικές απώλειες.
Σήμερα, όμως, με την επιβάρυνση να ξεπερνά το 25%, τα πρώτα σημάδια επιβράδυνσης είναι εμφανή.
Η επιβολή του νέου δασμού δημιουργεί κλίμα αβεβαιότητας, οδηγώντας τους συνεργάτες μας στις ΗΠΑ σε πιο συντηρητικές κινήσεις. Προσπαθώντας να εκτιμήσουν τις νέες ισορροπίες της αγοράς, επιβραδύνουν την υπογραφή νέων συμβολαίων, γεγονός που δυσχεραίνει τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό συνεργασιών και επενδύσεων.
«Ε.Κ.»: Ποια είναι η δική σας εκτίμηση για τη συνέχεια: οι ελληνικές ελιές θα επιστρέψουν ισχυρές στην αμερικανική αγορά ή διατρέχουμε κίνδυνο να χαθεί οριστικά η θέση που κατακτήσαμε με κόπο τις προηγούμενες δεκαετίες;
Κώστας Ζούκας: Οι ελληνικές επιτραπέζιες ελιές έχουν κερδίσει μια σταθερή θέση στην αμερικανική αγορά χάρη στην υψηλή ποιότητα, την αυθεντικότητα και τη δυνατή εικόνα της μεσογειακής διατροφής. Η παρουσία τους στις ΗΠΑ ξεκινά ήδη από τον 19ο αιώνα, και οι Έλληνες εξαγωγείς έχουν καταβάλει μεγάλες προσπάθειες για να εδραιώσουν το προϊόν. Αυτά τα πλεονεκτήματα δεν χάνονται εύκολα.
Ωστόσο, η σημαντική επιβάρυνση από τους νέους δασμούς, σε συνδυασμό με τον αυξανόμενο ανταγωνισμό από χώρες με χαμηλότερο κόστος παραγωγής, μπορεί να περιορίσει σημαντικά την παρουσία μας στην αμερικανική αγορά, αν αυτή η κατάσταση διατηρηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η εμπειρία μας δείχνει πως, αν επικρατήσει η εμπορική λογική και αποκατασταθούν οι δίκαιοι όροι ανταγωνισμού, οι ελληνικές ελιές μπορούν να ανακτήσουν γρήγορα το χαμένο έδαφος.
«Κλειδί» σε αυτή την προσπάθεια είναι η διατήρηση ισχυρών δεσμών εμπιστοσύνης με τους συνεργάτες μας στις ΗΠΑ και η ανάδειξη προς τον Αμερικανό καταναλωτή της μοναδικής αξίας των ελληνικών επιτραπέζιων ελιών, αποδεικνύοντας ότι δικαιολογούν το επιπλέον κόστος.
«Ε.Κ.»: Ποια είναι η θέση της ΠΕΜΕΤΕ απέναντι σε αυτά τα μέτρα; Υπάρχει συντονισμός με το υπουργείο Εξωτερικών ή το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για διπλωματική ή νομική παρέμβαση;
Κώστας Ζούκας: Η ΠΕΜΕΤΕ παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή και αποφασιστικότητα την εξέλιξη των δασμών και τις σοβαρές επιπτώσεις που έχουν στον κλάδο των επιτραπέζιων ελιών.
Ήδη έχουμε ενεργοποιηθεί συντονισμένα, σε στενή συνεργασία με τον Πρωθυπουργό και τα αρμόδια υπουργεία, προωθώντας διπλωματικές και νομικές παρεμβάσεις που θα προστατεύσουν τα ελληνικά συμφέροντα.
Παράλληλα, διατηρούμε ανοιχτό και διαρκή διάλογο με Έλληνες βουλευτές, ευρωβουλευτές, την ελληνική ομογένεια στις ΗΠΑ, καθώς και με αρμόδιους ευρωπαϊκούς και εθνικούς φορείς, προκειμένου να ενισχύσουμε την κοινή μας φωνή.
Η θέση μας είναι σαφής: οι ελληνικές επιτραπέζιες ελιές πρέπει να εξαιρεθούν από κάθε μορφής δασμό, ακριβώς όπως συνέβη το 2019 με την προηγούμενη απόφαση του ίδιου Αμερικανού Προέδρου. Η ελληνική παραγωγή δεν αποτελεί απειλή, αλλά μια αξία που πρέπει να στηριχθεί και να προωθηθεί με όρους δικαιοσύνης και ίσου ανταγωνισμού.
«Ε.Κ.»: Πόσο δύσκολο είναι να καλυφθεί αυτό το «κενό ΗΠΑ» με άλλες αγορές; Βλέπετε δυνατότητες σε Καναδά, Μέση Ανατολή ή Ασία για αντιστάθμιση των απωλειών;
Κώστας Ζούκας: Όσον αφορά την πιθανότητα υποκατάστασης της αγοράς των ΗΠΑ με άλλες αγορές, είναι γνωστό ότι η επιτραπέζια ελιά ήδη εξάγεται σε περισσότερες από 100 χώρες, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο βαθμός διεθνούς διαφοροποίησης είναι ήδη υψηλός. Η απώλεια μιας αγοράς όπως αυτή των ΗΠΑ, με υψηλό εισόδημα, μεγάλη καταναλωτική βάση και εδραιωμένα εμπορικά κανάλια, δεν μπορεί να αναπληρωθεί ούτε βραχυπρόθεσμα ούτε μεσοπρόθεσμα.
Η ασιατική ήπειρος εξελίσσεται σταδιακά σε μια πολυδιάστατα απαιτητική αλλά ταυτόχρονα εξαιρετικά ενδιαφέρουσα αγορά για τον κλάδο της ελληνικής επιτραπέζιας ελιάς.
Η ασιατική αγορά χαρακτηρίζεται από πολιτισμικές ιδιαιτερότητες, διαφορετικά διατροφικά πρότυπα, υψηλούς δασμολογικούς φραγμούς και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ισχυρή εγχώρια ή περιφερειακή παραγωγή υποκατάστατων προϊόντων. Οι παράγοντες αυτοί καθιστούν τη διείσδυση δύσκολη, αλλά όχι αδύνατη.
Στη Μέση Ανατολή, οι ελληνικές ελιές έχουν ήδη καλή φήμη και η ζήτηση συνεχίζει να αυξάνεται, ιδιαίτερα σε αγορές με υψηλό βιοτικό επίπεδο.
Σε κάθε περίπτωση όμως, η ολοκληρωμένη παρουσία του κλάδου σε νέες αγορές προϋποθέτει όχι μόνο εμπορικά κανάλια, αλλά και επενδύσεις σε προβολή, γαστρονομική εκπαίδευση και στρατηγικό branding. Ρεαλιστικά, τα πρώτα μετρήσιμα αποτελέσματα σε επίπεδο πωλήσεων στις νέες αγορές δεν μπορούν να αναμένονται πριν την επόμενη δεκαετία.
Η αγορά των ΗΠΑ παραμένει κομβικής σημασίας για τον κλάδο και η επανάκτηση της πλήρους πρόσβασης σε αυτήν αποτελεί στόχο συνολικά του κλάδου.
Πηγή – πληροφορίες: https://www.ekirikas.com
Αναδημοσίευση:
Τα κείμενα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «αναδημοσίευση» είναι επιλογές από το διαδίκτυο και από διάφορες ενημερωτικές πλατφόρμες ή από κείμενα που υπάρχουν στην παγκόσμια βιβλιογραφία.
Η αναδημοσίευση τους στην έγκυρη ανεξάρτητη ενημερωτική σελίδα μας δεν σημαίνει απαραίτητα την αποδοχή των όσων αναφέρονται, αλλά και ούτε ότι συμφωνούμε στις απόψεις που εμπεριέχονται ή εκφράζονται στα κείμενα που προβάλουμε με ιδιαίτερη αγάπη και σεβασμό, αλλά είμαστε πάντα και παραμένουμε πιστοί και εκφραστές της πασίγνωστης φράσης του Voltaire, (1694-1778 Γάλλος φιλόσοφος & συγγραφέας) «Διαφωνώ με αυτό που λες, αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες». Γιατί εμείς ως η ανεξάρτητη μοναδική έγκυρη ενημερωτική σελίδα έχουμε πάντα τον πλουραλισμό στην ενημέρωση, αφού όταν η ενημέρωση πιάνει τόπο, τότε έχει έναν και μοναδικό τόπο το https://platynews.gr
